ΠΡΟΣ: Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων, κα Ν.Κεραμέως             

ΚΟΙΝ.:  (σχετ.: πίνακας αποδεκτών)

Θέμα: «Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ ζητά να διευρυνθεί η περίμετρος της στήριξης από Σχολικό Νοσηλευτή των μαθητών/τριών – δικαιούχων άλλων μορφών εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης, που αποδεδειγμένα χρήζουν νοσηλευτικής φροντίδας στον σχολικό τους βίο»

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, 

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Αναπηρία (ΠΟΣΓΚΑμεΑ), αποτελεί το δευτεροβάθμιο όργανο του αναπηρικού κινήματος, το οποίο εκπροσωπεί τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και τις οικογένειές τους, μέσω των Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων στην ελληνική επικράτεια, έχοντας ως κύρια αποστολή τη διεκδίκηση και προστασία των δικαιωμάτων τους.

Με τις ιδιότητες αυτές, τόσο η ΠΟΣΓΚΑμεΑ, όσο η ΕΣΑμεΑ, η τριτοβάθμια οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένος κοινωνικός εταίρος της ελληνικής πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, έχουν απευθύνει συχνά στο Υπουργείο σας, αλλά και σε συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, σειρά εγγράφων που αποβλέπουν στην ουσιαστική συμπερίληψη, σε κάθε βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος, των μαθητών/τριών με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, όπως και στην προστασία των δικαιωμάτων τους και την άρση μορφών διάκρισης εις βάρος τους.  

Με το παρόν έγγραφο και με αφορμή στοιχεία που περιήλθαν σε γνώση της Ομοσπονδίας, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ σας μεταφέρει τον προβληματισμό της για το γεγονός πως η τρέχουσα θεσμική πραγματικότητα και πρακτική στο πεδίο των προϋποθέσεων έγκρισης εξειδικευμένης υποστήριξης (συνεκπαίδευσης, στήριξης από ΕΒΠ και Σχολικό Νοσηλευτή) για την αντιστάθμιση των συνθηκών που δυσχεραίνουν τη φοίτηση μερίδας μαθητικού πληθυσμού στα σχολικά πλαίσια[1], θέτει, για τους/τις μαθητές/τριες με αναπηρία που χρήζουν περισσότερες της μίας στηρίξεις, περιορισμούς και εμπόδια στην πρόσβασή τους στις υποχρεωτικού χαρακτήρα εκπαιδευτικές διαδικασίες ενώ, όχι σπάνια, επιβαρύνει υπέρμετρα οικονομικά τις οικογένειές τους.

Στα δημιουργούμενα προβλήματα που ενίοτε επισημαίνονται, προσθέτουμε την εξής περιπτωσιολογία: Μαθητής με αναπηρία που φοιτά, με παράλληλη στήριξη, σε τάξη του γενικού σχολείου και εν εξελίξει του σχολικού έτους 2020-2021 διαγνώστηκε με επιληψία, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής της απαιτούμενης στήριξης για την ασφαλή επιστροφή και προστασία της υγείας του στο σχολικό πλαίσιο, παραμένει εκτός εκπαιδευτικού πλαισίου έως την επίλυση του ζητήματος, καθώς δεν δικαιούται ταυτόχρονης, πρόσθετης στήριξης από Σχολικό Νοσηλευτή για το ίδιο έτος[2].

Στην προκειμένη και σε πλείστες άλλες συναφείς περιπτώσεις, θεωρούμε ευνόητο πως η παρεχόμενη παράλληλη στήριξη που αξιολογείται ως επιβεβλημένη από το είδος και τον βαθμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών/τριών, ούτε περικλείει, ούτε αντισταθμίζει, ούτε αποκλείει την, επίσης, επιβεβλημένη, για λόγους σχετικούς με την κατάσταση υγείας και σωματικής τους ευαλωτότητας, ανάγκη υποστήριξης από σχολικό νοσηλευτή. Συνεπώς, περιορισμοί που προβάλλουν προσκόμματα στην πρόσβαση αυτών των περιπτώσεων μαθητών/τριών σε στηρίξεις που εξυπηρετούν διαφορετικής φύσεως διαπιστωμένες ανάγκες, εξασθενούν τον παρεμβατικό ρόλο των μηχανισμών που εισάγονται στο εκπαιδευτικό σύστημα για την ουσιαστική εξυπηρέτηση των αναγκών τους.

Περαιτέρω, φρονούμε πως το πνεύμα της θεσμοθέτησης των συγκεκριμένων μηχανισμών είναι να συμβάλλει στον περιορισμό της σχολικής διαρροής και του κοινωνικού αποκλεισμού των μαθητών/τριών με αναπηρία και άλλων περιπτώσεων μαθητών/τριών, που έχουν απόλυτη ανάγκη της υποστήριξης αυτής λόγω της ευαλωτότητάς τους, σε συνδυασμό με την οικονομική ευαλωτότητα των οικογενειών τους από τις αυξημένες ανάγκες που επιφέρει η αναπηρία. Σε αυτή τη βάση, η δυνατότητα ταυτόχρονης πρόσβασης στην εκάστοτε ενδεικνυόμενη στήριξη – εν προκειμένω σε συνεκπαίδευση και στήριξη από σχολικό νοσηλευτή - αποτελεί ζήτημα ουσίας και όχι τύπου (με τον πιθανό κίνδυνο η αυστηρή προσκόλληση στον τύπο, να αντιτείνει εν τέλει στην πρόθεση του νομοθέτη για τη στήριξη του μαθητικού πληθυσμού και των οικογενειών αυξημένης ευαλωτότητας).

Προφανή θετική προοπτική και πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος για αυτές τις περιπτώσεις, και όχι μόνο, θα συνιστούσε η ύπαρξη νοσηλευτικού προσωπικού σε όλες τις σχολικές μονάδες, ανάγκη που, παρόλο διαχρονικά υπογραμμίζεται, αναδεικνύουν ακόμη πιο επιτακτικά στο παρόν οι συνθήκες, αναγκαιότητες και περιστατικά της πανδημικής κρίσης.

Εξίσου προφανής, βέβαια, μπορεί να θεωρηθεί και η αργόσυρτη πορεία της προοπτικής αυτής, αν ληφθεί υπόψη η διαρκώς προτασσόμενη αδυναμία αντιμετώπισης των προβλημάτων που ενίοτε εντοπίζονται, λόγω της πάγιας ανεπάρκειας πιστώσεων για την κάλυψη υπαρκτών αναγκών.

Σε αυτή την πραγματικότητα, ωστόσο, εκτιμούμε πως μικρότερης κλίμακας διακριτές παρεμβάσεις, που διασφαλίζουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες Σχολικού Νοσηλευτή σε περιπτώσεις μαθητών/τριών – δικαιούχων άλλων μορφών εξειδικευμένης εκπαιδευτικής στήριξης, δεν προκαλούν σημαντικά πρόσθετο οικονομικό βάρος, λόγω χαμηλής συχνότητας εμφάνισής τους στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού ή/και του μαθητικού πληθυσμού με αναπηρία.

Κατόπιν τούτων, και λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της δημόσιας εκπαίδευσης που, για τους/τις μαθητές/τριες με αναπηρία, προαπαιτεί και προσεγγίζεται από την παροχή της υποστήριξης και των εύλογων προσαρμογών που απαιτούνται για τη διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης αυτών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης (που συνιστά, μεταξύ άλλων, υποχρέωση της πολιτείας σύμφωνα με το άρθρο 24 της Σύμβασης του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, κυρωθείσα στη χώρα μας με τον Ν.4074/2012),

Ζητάμε όπως, στο πλαίσιο της περιοχής ευθύνης και των αρμοδιοτήτων σας, παρέμβετε για την επεξεργασία και εισαγωγή δυνατοτήτων, συμπληρώσεων ή/και τροποποιήσεων που θα καθιστούν πιο ευέλικτο το σύστημα και πιο ευχερή την πρόσβαση στις υπηρεσίες της σχολικής νοσηλείας για τους/τις μαθητές/τριες που φοιτούν, με παράλληλη ή άλλη στήριξη, στα γενικά ή ειδικά εκπαιδευτικά πλαίσια.

Ειδικότερα, ζητάμε να αναθεωρηθούν οι προβλέψεις που καθιστούν ασυμβίβαστη την πρόσβαση στις υπηρεσίες Σχολικού Νοσηλευτή, για μαθητές/τριες που επί τη βάσει τεκμηρίων χρήζουν απολύτως της υποστήριξης αυτής και είναι ταυτόχρονα δικαιούχοι στήριξης άλλης μορφής, πρωτίστως παράλληλης, ως προβλέψεις που περιορίζουν τη δυνατότητα εύρυθμης παρακολούθησης των σχολικών τους υποχρεώσεων και εγείρουν πρόσθετα εμπόδια στην πρόσβασή τους στις εκπαιδευτικές διαδικασίες. 

Κυρία Υπουργέ,

Όσο τα συγκεκριμένα ζητήματα μεταφέρονται για διευθέτηση στις συνθήκες μιας καλύτερης περιόδου, οι συνέπειες για τους/τις μαθητές/τριες με αναπηρία που αποκόπτονται από τη ροή του εκπαιδευτικού τους βίου σωρεύονται, η διαχείριση και αντιμετώπισή τους μετατίθεται στις ήδη επιβαρυμένες οικογένειές τους, ενώ δεν αποτρέπονται εύλογες εντυπώσεις ότι οι ανάγκες τους τίθενται στο περιθώριο.

Προσδοκώντας στην κατανόηση και εξέταση του ζητήματος που σας θέσαμε με το παρόν, αναμένουμε την ανταπόκρισή σας.

Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,   

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Μοσχολιός

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Φωτεινή Ζαφειροπούλου