ΠΡΟΣ: Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δρ. Δ.-Μ. Μιχαηλίδου
ΚΟΙΝ: (σχετ.: πίνακας αποδεκτών)
Θέμα: «Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ ζητά τις ενέργειες του Υπουργείου Εργασίας για την αποτροπή των κινδύνων που επισωρεύει η εγκύκλιος για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για εξυπηρετούμενα άτομα με αναπηρία σε ΚΔΑΠ ΑμεΑ και ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ»
(σχετ.: Εγκύκλιος υπ’ αριθμ. πρωτ.: 63807/31.08.2021: «Υποχρεωτικός εμβολιασμός φιλοξενούμενων σε ΚΔΑΠΑμεΑ – ΚΔΗΦ, στο πλαίσιο λήψης προληπτικών μέτρων κατά του κορωνοϊού COVID-19», κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 206 του ν.4820/2021)
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,
Απευθυνόμαστε σε εσάς, ζητώντας την άμεση προσωπική σας παρέμβαση για την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν από τη σύσταση για την πιστή εφαρμογή της εγκυκλίου που υπαγορεύει ως υποχρεωτικό, από 16/08/2021, τον εμβολιασμό για τη νόσο Covid-19, για κάθε ωφελούμενο/η που εισέρχεται σε ΚΔΑΠ ΑμεΑ και ΚΔΗΦ, αρχής γενομένης από την οποία, τα ερωτήματα και οι διαμαρτυρίες φθάνουν σωρηδόν στην Ομοσπονδία, τόσο από μέλη της - Σωματεία Γονέων και Κηδεμόνων ΑμεΑ, Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που λειτουργούν αντίστοιχες δομές, όσο και από γονείς και κηδεμόνες ατόμων με αναπηρία που παρακολουθούν τα προγράμματα των Κέντρων τους.
Από την πληροφόρηση που μας μεταφέρεται από τους φορείς της Ομοσπονδίας, η μέχρι σήμερα συντριπτική πλειοψηφία των ωφελούμενων στις δομές τους, όχι μόνο έχει πλήρως εμβολιαστεί έναντι της Covid-19, αλλά, ακόμη περισσότερο, σε όλο το προηγούμενο διάστημα, οι διοικήσεις τους έχουν καταβάλει κάθε ανθρωπίνως δυνατή προσπάθεια για την ενθάρρυνση του εμβολιασμού όλων των φυσικών προσώπων που αλληλεπιδρούν στα Κέντρα τους και έχουν διαθέσει όποιους πόρους, ανθρώπινους και υλικούς, απαιτήθηκαν για τον καθ’ όλα θεμιτό αυτό σκοπό.
Όπως ισχύει και για τον ευρύτερο πληθυσμό στον οποίο η ρύθμιση αναφέρεται, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός καλείται να εφαρμοστεί για μικρή μερίδα εξυπηρετούμενων στα Κέντρα αυτά, όχι για την πλειονότητα. Δεδομένης δε και της μέχρι πρότινος προαιρετικότητας της ενέργειας, τα υψηλά επίπεδα εμβολιασμού που έχουν επιτευχθεί, κατά κύριο λόγο οφείλονται στις επαρκείς πρωτοβουλίες του Υπουργείου Εργασίας για την προστασία των πληθυσμών των δομών αυτών, που είχαν ως αρχικό αποτέλεσμα την προτεραιοποίησή τους στην πρώτη φάση του σχεδίου εμβολιαστικής κάλυψης, αλλά και στην έγκαιρη, ταχεία και ορθή πληροφόρηση των εμπλεκόμενων πλευρών και το πνεύμα του συνεργατισμού που πρυτάνευσε στον πολύμηνο βηματισμό του εγχειρήματος.
Στον αντίποδα, σήμερα, η πρόσφατη εγκύκλιος του Υπουργείου έρχεται να πλήξει το πνεύμα της συλλογικής προσπάθειας που προηγήθηκε για το επίπεδο της προστασίας που όλοι/ες επιθυμούμε στα Κέντρα αυτά, και στην οποία η ΠΟΣΓΚΑμεΑ, η ΕΣΑμεΑ, μαζί με τους φορείς τους, ενεργά και υπεύθυνα συνδράμαμε. Οι διατυπώσεις της εγκυκλίου μόνο αιφνιδιασμό προκαλούν, αφού, κατά την εκτίμησή μας, για την πιστή εφαρμογή της θα έπρεπε να συντρέχουν, αν όχι ταυτόχρονα, έστω μεμονωμένα, οι παρακάτω προϋποθέσεις:
(α) Εξαρχής σαφές και ευχερώς κατανοητό πλαίσιο διατάξεων, για κάθε υπόχρεο πρόσωπο στη συμμόρφωση, φυσικό ή νομικό, για την ταχεία και ορθή εφαρμογή τους, ώστε να μην καταλείπονται ερωτήματα ούτε να απαιτείται η περαιτέρω ερμηνεία τους μέσω εγκυκλίων και οδηγιών.
Αντ’ αυτού, έχοντας, μέχρι προ ημερών, ως μοναδικό δεδομένο ότι από 16/08/2021 «κάθε νεοεισερχόμενος φιλοξενούμενος στις ανωτέρω μονάδες πρέπει υποχρεωτικά να είναι πλήρως εμβολιασμένος κατά του κορωνοϊού COVID-19» (παρ.1β, άρθρου 206, Ν.4820/2021), η ΠΟΣΓΚΑμεΑ και οι φορείς που λειτουργούν ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ΚΔΗΦ ΑμεΑ, αδυνατούσαν να θεμελιώσουν σε ξεκάθαρο και ασφαλές νομικό έρεισμα και, συνεπώς, να εκκινήσουν οποιαδήποτε ενέργεια ενημέρωσης για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού για τους/τις υφιστάμενους/ες εξυπηρετούμενους/ες στα Κέντρα, πλην εκείνων που θα εισέρχονταν για πρώτη φορά μετά την 16η Αυγούστου.
Αν η πρόθεση του νομοθέτη ήταν να εντάξει στο πεδίο εφαρμογής του υποχρεωτικού εμβολιασμού το σύνολο των ωφελούμενων των Κέντρων, υφιστάμενων και νέων, η εν λόγω διατύπωση ήταν, αναίτια, λιγότερο σαφής από όσο χρειαζόταν, ώστε να είναι διαυγής και η εικόνα βάσει της οποίας οι εφαρμοστές της ρύθμισης θα προέβαιναν στις απαραίτητες ενέργειες.
(β) Έγκαιρη έκδοση όλων των εφαρμοστικών εγκυκλίων ή/και των απαραίτητων διευκρινίσεων και οδηγιών από τις αρμόδιες αρχές, προφανώς, πριν τις καταληκτικές ημερομηνίες που ορίζονται, παράλληλα με την εξασφάλιση συνεπούς ορολογίας σε σχέση με τη νομοθεσία, προς αποφυγή ερμηνευτικών ζητημάτων.
Αντ’ αυτού, η υπ’ αριθμ.πρωτ: 63807/31.08.2021 εγκύκλιος, όχι μόνο ήλθε σε γνώση των ενδιαφερόμενων με κακό χρονισμό (15 ημέρες μετά την υποχρεωτική έναρξη της συμμόρφωσης, στις 16/08/2021), αλλά και εισάγοντας, ομοιόμορφα μεν, διαφοροποιημένα δε σε σχέση με τον νόμο, τη διατύπωση ότι υποχρεούται στον εμβολιασμό «κάθε ωφελούμενος που εισέρχεται» στις δομές αυτές, που καθιστά πιο ευάλωτη την ορθή ερμηνεία του.
Η αμφισημία που η διατύπωση αυτή εμπεριέχει έναντι της νομοθετικής βάσης που ερμηνεύει και αναφερόταν σε κάθε νεοεισερχόμενο φιλοξενούμενο, θεωρούμε ότι πάσχει από αιτιολογία και χρήζει διευκρινίσεων, καθώς μόνο σύγχυση προκαλεί στα πρόσωπα που καλούνται να εφαρμόσουν το μέτρο.
(γ) Στοχευμένη και έγκαιρη ενημέρωση των εφαρμοστών της ρύθμισης για την εκπλήρωση της υποχρέωσης που το κράτος αξιώνει από αυτούς/ές.
Αντ’ αυτού, εν αντιθέσει με τις εξαντλητικές αναφορές και κατευθύνσεις που, μετά τη δημοσίευση του οικείου νόμου, έλαβαν χώρα για τα πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες σε δομές υγείας και κοινωνικής μέριμνας (συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων κυρώσεων της μη συμμόρφωσης αλλά και της διαδικασίας και των προθεσμιών για την απαλλαγή εκείνων που αδυνατούν να εμβολιαστούν), η πληροφόρηση για την υποχρεωτικότητα εμβολιασμού κάθε ωφελούμενου/ης με αναπηρία που «εισέρχεται» και λαμβάνει υπηρεσίες σε δομές ανοικτής φροντίδας επισκιάστηκε, αν όχι προσπεράστηκε.
Συνεκτιμώντας όσα συνέτρεξαν και όσα απουσίασαν στον προηγούμενο μήνα, είναι ευχερώς αντιληπτό ότι, στον παρόντα, κρίσιμο χρόνο, όπου τα Κέντρα ξεκινούν σταδιακά τα προγράμματά τους, η επίτευξη της εμβολιαστικής κάλυψης κάθε εξυπηρετούμενου/ης που εισέρχεται σε αυτά και, συνεπώς, η πιστή εφαρμογή της ρύθμισης, βρίσκεται εκτός των ορίων των πραγματικών δυνατοτήτων των εμπλεκόμενων πλευρών.
Τα πρώτα θύματα, προφανώς, αυτής της πραγματικότητας, θα είναι μερίδα των υφιστάμενων ωφελούμενων με αναπηρία των δομών, που θα αναγκαστούν να απέχουν για διάστημα, 2 – 7 εβδομάδων, από τα προγράμματα των ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ.
Πρόκειται, όμως, για άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, που μια ακόμη αιφνίδια απομάκρυνσή τους από τα προγράμματα που παρακολουθούν και αποκοπή της πρόσβασης σε ζωτικής σημασίας για εκείνους/ες υπηρεσίες, θα προκαλέσει παλινδρομήσεις και δυσμενείς επιπτώσεις στο επίπεδο της ψυχικής και σωματικής τους υγείας και των κοινωνικών τους δεξιοτήτων.
Πρόκειται για μέλη οικογενειών που θα επιβαρυνθούν υπέρμετρα, αφού η πρόσβαση στις υπηρεσίες των Κέντρων αυτών είναι, όχι σπάνια, η μοναδική επιλογή υποστήριξης των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες που έχουν στη φροντίδα τους.
Πρόκειται για ωφελούμενους/ες δομών οι οποίες, ανεξαρτήτως των βαρών που επωμίστηκαν, σε όλη τη δυσμενή συγκυρία που βιώνουμε, παρείχαν το απαραίτητο δίχτυ προστασίας στον ευάλωτο αυτό πληθυσμό και στήριξαν με απόλυτη συνέπεια το εγχείρημα του εμβολιασμού, αλλά και κάθε μέτρο και απόφαση της πολιτείας για τη διαχείριση των συνεπειών της πανδημίας.
Τούτων δοθέντων, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ και οι φορείς – μέλη της ζητούν άμεσες πρωτοβουλίες από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που θα εγγυώνται τον σεβασμό και την προστασία των ατόμων αυτών, μέσω της παροχής:
- του εύλογου και αναγκαίου χρονικού διαστήματος για τη συμμόρφωση με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού των ωφελούμενων των ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ΚΔΗΦ, με την αποσαφήνιση όλων των απαραίτητων ζητημάτων που θα εξασφαλίσουν την ταχεία και ορθή εφαρμογή του και την αποφυγή ενός νέου φαύλου κύκλου ερμηνευτικών προβλημάτων,
- της δυνατότητας αποδοχής των εξυπηρετούμενων στα προγράμματα των ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ με τη χορήγηση της πρώτης (ή μοναδικής) δόσης του εμβολίου για την Covid-19 (έναντι της παύσης της φοίτηση,ς έως την ολοκλήρωση του εμβολιαστικού τους σχήματος), υπό την ταυτόχρονη προϋπόθεση αρνητικού αποτελέσματος ταχέος ελέγχου ανίχνευσης αντιγόνων του ιού SARS-CoV-2 (rapid test), που θα διενεργείται σε συχνή περιοδικότητα.
Φρονούμε ότι η υιοθέτηση της εναλλακτικής αυτής λύσης αυτής δεν αντίκειται στον επιδιωκόμενο σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας της επίμαχης ρύθμισης, αφού συνάδει τόσο με τα έκτακτα μέτρα που βρίσκουν εφαρμογή στις δομές αυτές (αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ.53950/03.09.2021 ΚΥΑ, Φ.Ε.Κ 4054 B’), όσο και με την πρόθεση επιβολής της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού με τον κατά το δυνατό ηπιότερο τρόπο (όπως προκύπτει, εξάλλου, από την επεξεργασία τροπολογίας για την άρση της αναστολής καθηκόντων του υπηρετούντος προσωπικού στις δομές υγείας, με τη χορήγηση της πρώτης δόσης του εμβολίου, που έχει κοινολογηθεί από τον Υπουργό Υγείας).
Κλείνοντας, σε ό,τι αφορά λοιπές διαχωριστικές γραμμές και επιφυλάξεις που εκφράζονται αναφορικά με την εφαρμογή της εγκυκλίου, η ΠΟΣΓΚΑμεΑ έχει έγκαιρα επισημάνει την ανάγκη προσεκτικής στάθμισης και αιτιολόγησης των επιλογών που προκρίνονται έναντι άλλων, υπό την οπτική της ομοιόμορφης και ισότιμης μεταχείρισης των ατόμων με αναπηρία που φέρουν συναφείς ανάγκες και χαρακτηριστικά, ανεξάρτητα από την ηλικία τους και εάν τα άτομα αυτά παρακολουθούν προγράμματα της γενικής και ειδικής, τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, και εάν διαβιούν με τις βιολογικές τους οικογένειες ή σε ΣΥΔ/ΣΑΔ ή σε δομές κλειστής περίθαλψης και φροντίδας, ΝΠΙΔ και ΝΠΔΔ.
Κυρία Υφυπουργέ,
Από την έναρξη και σε κάθε στάδιο αναμέτρησης της ελληνικής κοινωνίας με την πανδημία, αποτελεί πάγια θέση της ΠΟΣΓΚΑμεΑ ότι ο στόχος της ανακοπής των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης και της προάσπισης της δημόσιας υγείας, θα πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύεται από μέριμνες, ώστε η προστασία των ατόμων με αναπηρία να μην αποτελεί αφετηρία νέων αποκλεισμών και απειλών στην πρόσβασή τους στις ευκαιρίες εκπαίδευσης, φροντίδας και συμμετοχής στην κοινωνία.
Στον χρόνο της σταδιακής επανέναρξης λειτουργίας των δομών τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης και υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία, επαναδιατυπώνοντας με έμφαση αυτή την ανησυχία, ευελπιστούμε για την κατανόηση του αιτήματός μας και αναμένουμε την άμεση προσωπική σας παρέμβαση για την ικανοποίησή του.
Με εκτίμηση,
Για την ΠΟΣΓΚΑμεΑ,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ιωάννης Μοσχολιός
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φωτεινή Ζαφειροπούλου
Πίνακας αποδεκτών:
- Υπουργός Επικρατείας, κ.Γ.Γεραπετρίτης
- Υπουργός Επικρατείας, κ.Χ.Γ.Σκέρτσος
- Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ.Κ.Χατζηδάκης
- Υπουργός Υγείας, κ.Αθ.Πλεύρης
- Γεν. Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, κ. Γ. Σταμάτης
- Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, κ.Μ.Θεμιστοκλέους
- Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού, κ.Μ.Θεοδωρίδου
- ΕΣΑμεΑ
- Φορείς – Μέλη ΠΟΣΓΚΑμεΑ